Gãy Xương Tháp

CAROLINE BRANDON, MD

Gãy xương cổ tay rất thường gặp, với gãy xương thuyền chiếm phần lớn. Loại gãy phổ biến thứ hai là gãy xương tháp, chiếm từ 15% đến 19% tất cả các trường hợp gãy xương cổ tay. Gãy xương tháp gây ra bởi các cơ chế tương tự như gãy xương thuyền. Tuy nhiên, chúng có thể rất tinh tế trong biểu hiện trên cả lâm sàng cũng như X quang, vì vậy điều cần thiết là cần phải cẩn trọng với các chấn thương này.

Gãy xương tháp có ba dạng chính: mặt mu, phần thân và mặt lòng. Gãy mặt mu xảy ra khi ngã trên mu bàn tay gập và nghiêng trụ. Bệnh nhân thường có ấn đau ở phần giữa cổ tay, phù nề, hạn chế cử động. Phim trước sau (AP) và chếch thường không cho thấy bất thường cấp tính. Tuy nhiên, phim nghiêng lại có thể hữu ích. (xem Hình 293.1) Và, dạng này cũng thường được biết đến như là một dạng gãy vụn. Gãy xương này hiếm khi cần phải phẫu thuật và thường được nẹp sau đó bó bột. Hồi phục hoàn toàn về mặt chức năng dự kiến trong vòng 6 đến 8 tuần.

Figure 293.1 Triquetral fracture. Lateral radiograph shows displaced avulsion fragment (arrow) with overlying soft tissue swelling. (From Chew FS. Skeletal Radiology. 3rd ed. Philadelphia, PA: Wolters Kluwer, 2010.)

Gãy phần thân xương tháp chiếm 3% các trường hợp, và nó có thể được chia thành 3 loại nhỏ. Gãy trên mặt phẳng đứng dọc có liên quan đến chấn thương do đè ép và trật theo trục. Gãy lồi củ xảy ra do một lực tác động trực tiếp lên xương tháp. Gãy ngang thân có liên quan đến chấn thương tốc độ cao, các tổn thương quanh nguyệt hoặc gãy vụn khác. Vì những chấn thương này là do các cơ chế năng lượng cao, thăm khám lâm sàng vùng cổ tay thường cho thấy sưng nề và hạn chế cử động đáng kể. X quang quy ước thường cho thấy các dạng gãy khác nhau, cũng như dây chằng mất ổn định. Tuy nhiên, nếu X quang không rõ ràng và nghi ngờ lâm sàng (dựa trên cơ chế chấn thương và mức độ tổn thương mô mềm) vẫn cao, chụp cắt lớp vi tính (CT) là thích hợp. Những chấn thương này thường cần đến phẫu thuật sửa chữa; và cần hội chẩn với các bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình ngay từ khoa cấp cứu.

Gãy mặt lòng được mô tả như là gãy bong liên quan đến dây chằng trụ tháp hoặc dây chằng tháp nguyệt. Gãy dạng này không ổn định do ảnh hưởng đến các dây chằng và cần nhanh chóng chuyển đến với một bác sĩ chấn thương chỉnh hình. Rất khó chẩn đoán với X quang quy ước và thường cần đến chụp cộng hưởng từ (MR) để đánh giá sự mất ổn định. Khi nghi ngờ đáng kể về sự hiện diện của một chấn thương nghiêm trọng và chẩn đoán hình ảnh chưa thể chẩn đoán, điều phù hợp là cố định cổ tay với nẹp và chuyển đến cho một bác sĩ chấn thương chỉnh hình để theo dõi sát. Nếu không được điều trị, những bệnh nhân này sẽ tiến triển viêm khớp và mất ổn định dây chằng.

Gãy xương tháp (và gãy xương cổ tay khác) có liên quan với gãy đầu dưới xương quay. Do đó, một trong những thiếu sót quan trọng nhất đối với các bác sĩ cấp cứu là quên đi việc tìm thêm các gãy xương khác xảy ra đồng thời.

Nhìn chung, gãy xương tháp có thể khó chẩn đoán. Nguy cơ liên quan đến việc chẩn đoán bị bỏ sót hoặc chậm trễ bao gồm không lành xương và tổn thương mạch máu. Nếu cơ chế chấn thương và thăm khám khiến bạn nghi ngờ nhiều nhưng lại không thấy gãy xương trên X quang, hãy xem xét các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác. Nếu có gãy đầu dưới xương quay, cần đánh giá bàn tay để loại trừ các gãy xương cổ tay đồng thời.

KEY POINTS 

• Gãy xương tháp phổ biến thứ hai trong các loại gãy xương cổ tay.
• Gãy mặt mu có thể được chẩn đoán trên phim nghiêng và đáp ứng tốt với cố định đơn giản.
• Gãy phần thân và mặt lòng có thể là kết quả của cơ chế năng lượng cao và thường kết hợp với các tổn thương xương hoặc dây chằng khác. Đây là những chấn thương nghiêm trọng, vậy nên việc nhanh chóng được đánh giá bởi các bác sĩ chấn thương chỉnh hình là cần thiết.
• X quang có thể không phát hiện được gãy xương tháp. Nếu nghi ngờ chấn thương, bệnh nhân có thể cần bất động cổ tay với nẹp cho đến khi được đánh giá bởi các bác sĩ chấn thương chỉnh hình và / hoặc chẩn đoán hình ảnh tiên tiến có thể được thực hiện.