Tổng quan về hội chứng vành cấp

Hội chứng vành cấp (Acute coronary syndrome – ACS) hay gọi đầy đủ là Hội chứng động mạch vành cấp (Hội chứng ĐMV cấp) đề cập đến một loạt các biểu hiện lâm sàng đa

dạng, từ nhồi máu cơ tim (NMCT) có ST chênh lên, tới hội chứng vành cấp không có ST chênh lên (Nhồi máu cơ tim không ST chênh lên và đau thắt ngực không ổn định). Hội chứng vành cấp hầu như liên quan tới nứt vỡ mảng xơ vữa, gây huyết khối hoàn toàn hoặc một phần lòng mạch vành.

Biểu hiện lâm sàng của hội chứng vành cấp thay đổi đa dạng từ ngừng tuần hoàn, rối loạn điện học, huyết động không ổn định như sốc tim do thiếu máu cục bộ tiến triển hoặc biến cố cơ học (hở van 2 lá cấp, thủng vách liên thất,…) cho tới những bệnh nhân đã hoàn toàn không còn đau ngực ở thời điểm nhập viện.

Triệu chứng hàng đầu là tình trạng đau ngực cấp  tính  được mô tả kiểu nặng tức, đè nén, bó chặt, bỏng rát. Các triệu chứng có ý nghĩa tương tự như khó thở, đau thượng vị. Dựa vào điện tâm đồ, có 2 nhóm bệnh nhân trong hội chứng vành cấp:

• Bệnh nhân nhập viện với đau ngực cấp và đoạn ST chênh lên dai dẳng > 20 phút → Nhồi máu cơ tim ST chênh lên (STEMI) do tắc nghẽn hoàn toàn động mạch vành. Điều trị nền tảng là tái thông mạch vành bằng can thiệp mạch vành qua da hoặc phẫu thuật bắc cầu chủ vành hoặc tiêu sợi huyết.

• Bệnh nhân nhập viện với đau ngực cấp nhưng không có đoạn ST chênh lên kéo dài (NSTE-ACS). Thay đổi ST-T có thể bao gồm: ST chênh lên thoáng qua, ST chênh xuống thoáng qua hoặc kéo dài, sóng T âm, dẹt hoặc điện tâm đồ hoàn toàn bình thường.

Với bệnh nhân đau ngực nhập viện, chúng ta cần đánh giá dựa trên các đặc điểm nguy cơ cao/thấp tùy theo bệnh cảnh lâm sàng (triệu chứng, dấu hiệu sinh tồn,…), điện tim đồ 12 chuyển đạo và nồng độ troponin T. Và hướng dẫn của ESC 2020 về hội chứng vành cấp khuyến cáo sử dụng phác đồ Troponin độ nhạy cao bằng phác đồ 0/1 giờ (ưu tiên) hoặc phác đồ 0/3 giờ (lựa chọn thứ 2) trong việc đưa ra quyết định là NMCT hay không NMCT, và trường hợp trung gian cần quan sát thêm có thể là đau ngực không ổn định hoặc bệnh lý tim mạch khác.

Hội chứng vành cấp không  ST  chênh  lên  (NSTE-ACS)  có thể loại trừ nếu nồng độ troponin độ nhạy cao (high sensitive-hs) rất thấp hoặc nồng độ troponin thấp và ít thay đổi trong vòng 1 giờ. NSTEMI nghi ngờ cao nếu nồng độ troponin cao ít nhất hơn mức trung bình hoặc thay đổi rõ trong 1 giờ đầu. Ngưỡng cut-off thuỳ thuộc vào xét nghiệm.