Đừng Để Trẻ Tiếp Xúc Nước Nóng Vì Bạn Không Biết Điều Trị Bỏng Trẻ Em Như Thế Nào

MEGAN LITZAU, MD AND SHERYL E. ALLEN, MD, MS, FAAP

 Việc đánh giá bỏng ở nhi khoa bắt đầu với một “doorway” (tỉ lệ bỏng cần phải điều trị nội trú): nếu tổn thương xuất hiện nghiêm trọng từ mức doorway, bạn sẽ cần phải bắt đầu với tiếp cận chấn thương tiêu chuẩn của đường thở, hô hấp, tuần hoàn, thần kinh và bộc lộ toàn thân (ABCDE). Khi đánh giá đường thở, kiểm tra bên trong và bên ngoài miệng và mũi để tìm muội (soot), mụn nước hoặc vết bỏng vì đây là những dấu hiệu cho thấy bệnh nhân có thể bị tổn thương thêm bên trong đường thở. Nếu bạn lo ngại về đường thở của bệnh nhi, bạn cần phải dừng lại và giải quyết nó ngay lập tức.¹ Mô niêm mạc bị tổn thương sẽ sưng lên, làm cho việc bảo vệ đường thở trở nên khó khăn hơn nhiều. Khi đánh giá tuần hoàn, hãy chắc chắn sờ mạch tất cả các chi ở đầu xa tổn thương. Một tổn thương vòng tròn (circumferential injury) có thể chèn ép tuần hoàn từ vùng xa thương tổn đến tổn thương. Tương tự như vậy, một tổn thương vòng tròn ở ngực có thể gây ra hạn chế về hô hấp và tuần hoàn. Bộc lộ bệnh nhân hoàn toàn vì quần áo có thể bị nhiễm bẩn, bị ám khói, hoặc giấu đi thương tích. Như mọi khi, nếu bạn phát hiện tổn thương, hãy dừng lại và xử trí nó.

Một khi các mối đe dọa tính mạng ban đầu được giải quyết, hãy bắt đầu giai đoạn đánh giá chi tiết hơn để ước lượng mức độ bỏng, diện tích bề mặt cơ thể bị bỏng và cơ chế bỏng. Bỏng bây giờ được phân loại thành bề mặt (lớp biểu bì bị thương), một phần bề dày (tổn thương biểu bì và một phần hạ bì), và toàn bộ bề dày (biểu bì và hạ bì đều bị tổn thương hoàn toàn).

Ở trẻ em, ước tính diện tích bề mặt cơ thể có thể khó khăn. Nói chung, lòng bàn tay của đứa trẻ được coi là 1% diện tích bề mặt cơ thể và có thể được sử dụng để nhanh chóng ước tính tổng diện tích bề mặt cơ thể bị ảnh hưởng. Ngoài ra, quy tắc số 9 Wallace hiệu chỉnh có thể được áp dụng1 cho phân chia từng khu vực của cơ thể một tỉ lệ phần trăm nào đó trong tổng diện tích bề mặt cơ thể. Phần đầu (kết hợp trước và sau) là 18%, thân trước là 18%, thân sau là 18%, mỗi cánh tay là 9%, mỗi chân là 13,5% và đáy chậu là 1%. Nói chung, các thông số trẻ em này được sử dụng cho bất kỳ bệnh nhân nào dưới 5 tuổi nhưng có thể được sử dụng cho đến tuổi dậy thì.

Cuối cùng, cơ chế của bỏng cần được xác định vì nó sẽ xác định các phương pháp điều trị cụ thể cần thiết cho loại bỏng đó. Các loại bỏng bao gồm điện, hóa chất hoặc nhiệt. Bỏng điện thường xuyên có tổn thương thần kinh và cơ bên trong hơn nhiều so với tổn thương bên ngoài. Loạn nhịp tim và tiêu cơ vân có thể xảy ra. Bỏng hóa chất thường sẽ đòi hỏi khử nhiễm vết bỏng; do đó, điều quan trọng là xác định tác nhân gây bỏng nếu có thể. Bỏng nước sôi và bỏng tiếp xúc thường gặp ở trẻ em do tiếp xúc trực tiếp với các bề mặt hoặc chất lỏng nóng. Đảm bảo kiểu bỏng xuất hiện phù hợp với bệnh sử và cơ chế bỏng. Nếu có sự mâu thuẫn trong bệnh sử hoặc có lo ngại về sự phân bố kiểu hình của vết bỏng, hãy nhớ xem xét bạo hành trẻ em.

Trong chăm sóc bỏng, có một số yếu tố ngay lập tức cần được giải quyết. Đầu tiên là hồi sức dịch và nên được bắt đầu ngay lập tức ở bất kỳ bệnh nhân nào không vượt qua được đánh giá “doorway”. Việc thiết lập dịch hồi sức chính xác là điều quan trọng bởi vì hồi sức quá mức có thể dẫn đến phù nề mô và hội chứng chèn ép khoang dưới vị trí hồi sức, có thể dẫn đến giảm tưới máu cơ quan. Công thức được sử dụng thường xuyên nhất là công thức Parkland: thể tích tĩnh mạch (tính bằng mililit) [khối lượng cơ thể (tính bằng kilôgam) × phần trăm TBSA bỏng × 4 mL dung dịch ringer lactat.2 Dịch trong 24 giờ đầu tiên = (4 × kg ×% TBSA bỏng). Công thức Parkland ước tính số lượng chất lỏng cần phải được chỉ định cho bỏng trong 24 giờ đầu với 50% được cho trong 8 giờ đầu tiên và 50% khác được cung cấp trong 16 giờ sau. Hãy nhớ rằng, thời gian bắt đầu tại thời điểm chấn thương, không phải tại thời điểm đến cấp cứu. Hãy chắc chắn sẽ trừ đi bất kỳ dịch nào đã được EMS hoặc cấp cứu ngoại viện chỉ định, và thêm vào dịch duy trì hàng giờ. Đáp ứng của bệnh nhân đối với hồi sức dịch được đo lường tốt nhất bằng cách đặt ống thông Foley để theo dõi lượng nước tiểu. Mục tiêu ở bệnh nhi là 1 đến 1,5 mL/kg/h. Việc khởi động dịch hồi sức sớm là điều tối quan trọng và cần được bắt đầu trước khi bệnh nhân được chuyển đến trung tâm bỏng. Yếu tố thứ hai cần được giải quyết là kiểm soát cơn đau của bệnh nhi. Đừng quên đây thường là những tổn thương rất đau đớn và cần được điều trị phù hợp. Nếu vết bỏng không đau, thì có thể là bỏng toàn bộ bề dày.

Khi đánh giá ban đầu được hoàn thành, bạn sẽ cần phải liên hệ với trung tâm bỏng nhi khoa khu vực của bạn để thảo luận. Khi gọi điện, hãy cung cấp thông tin đánh giá chi tiết của bạn bao gồm ước tính mức độ nghiêm trọng của bỏng, diện tích bề mặt cơ thể bị bỏng và cơ chế bỏng. Trung tâm sẽ cung cấp hướng dẫn về chuyển đi và thậm chí chọn theo dõi ngoại trú cho bỏng nhẹ hơn.

ĐIỂM QUAN TRỌNG

• Như trong tất cả các tình huống chấn thương, trước tiên hãy bắt đầu với ABCDE. Bảo đảm đường thở sớm.
• Sử dụng Quy tắc số 9 hiệu chỉnh để ước tính tổng diện tích bề mặt cơ thể và dùng công thức Parkland để tính toán lượng dịch cần hồi sức 24 giờ. Thêm lượng dịch duy trì! Trừ đi tổng lượng dịch đã được sử dụng trước khi đến viện!
• Hãy nhớ rằng thời gian 24 giờ của hổi sức dịch bắt đầu tại thời điểm bị bỏng, không phải tại thời điểm đến phòng cấp cứu.
• Kiểm soát cơn đau!
• Nếu bạn không làm ở trung tâm bỏng, hãy liên hệ với trung tâm bỏng khu vực của bạn sớm để sắp xếp chuyển và được tư vấn.