1. Home
  2. Sách
  3. Sổ tay siêu âm tim bằng hình ảnh
  4. 1. Các mặt cắt cơ bản

Sổ tay siêu âm tim bằng hình ảnh

1. Các mặt cắt cơ bản

tiếp ❯

a. Vị trí đầu dò và hình ảnh

Đầu dò siêu âm tổ hợp pha (phased-array) thường được sử dụng trong siêu âm tim có điểm đánh dấu để chỉ ra mặt phẳng quét

Đầu dò có thể được nghiêng (mũi tên màu xanh lá cây) và xoay (mũi tên màu vàng) để thu được các mặt phẳng hình ảnh khác nhau..

Hình ảnh và tư thế bệnh nhân

Sóng siêu âm chạy xuyên qua tim: Tâm thất phải gần với đầu dò nhất ở trước, tâm thất trái và van hai lá nằm xa hơn ở sau.

Hình ảnh màn hình tương ứng: Hình chiếu của tâm thất phải nằm ở trên cùng (4)

Tư thế đánh giá

Máy siêu âm tim được để ở bên trái bàn khám.

Bác sĩ thực hiện nên ngồi thoải mái trên ghế xoay

Đối với các cửa sổ cạnh ức và mỏm tim, bệnh nhân nên nằm ở tư thế nằm nghiêng bên trái.

Đối với cửa sổ trên hõm ức và dưới sườn, bệnh nhân nên nằm ở tư thế nằm ngửa.

Bốn cửa sổ cho hình ảnh tim

Đối với cửa sổ cạnh xương ức, bệnh nhân nằm ở tư thế nghiêng trái, cánh tay trái sau đầu. Cửa sổ âm học nằm ở khoang liên sườn thứ tư ngay bên trái xương ức.

Đối với cửa sổ mỏm tim (bệnh nhân một lần nữa ở tư thế bên trái), chùm tia được hướng từ mỏm lên trên.

Hình ảnh và tư thế bệnh nhân

Đối với cửa sổ trên hõm ức bệnh nhân nằm ở tư thế nằm ngửa. Chùm tia hướng từ hõm ức về phía cung động mạch chủ.

Đối với cửa sổ dưới sườn (bệnh nhân một lần nữa ở tư thế nằm ngửa), chùm tia được chiếu từ bên dưới.

Vị trí đầu dò và mặt phẳng hình ảnh

Mặt cắt trục dài cạnh xương ức: từ khoảng liên sườn thứ tư ngay bên trái của xương ức, đầu dò hướng vuông góc về phía cột sống.

Mặt phẳng chùm tia chạy cắt qua hố nách phải và cung xương sườn dưới bên trái.

b. Mặt cắt trục dài cạnh xương ức

Mặt phẳng siêu âm hiển thị mặt cắt dọc của tim từ đỉnh tâm thất (mỏm tim) đến động mạch chủ.

Tâm thất phải được hiển thị ở trên cùng và các cấu trúc tim trái ở dưới.

Hành động mạch chủ ( *) được nhìn thấy ngay bên phải trung tâm của màn hình có thể được dùng để định hướng; dưới nó là van hai lá và bên trái là tâm thất trái.

Tâm thất phải (4c) gần đầu dò (phía trên). Tâm thất trái (1) ở bên trái và động mạch chủ (2) nằm ngay bên phải.

Điều chỉnh mặt phẳng hình ảnh

Nếu không có cấu trúc tim nào được nhìn thấy, nên di chuyển đầu dò hướng về phía xương ức…

… hoặc đưa đầu dò xuống khoảng liên sườn thấp hơn

Nếu thấy hình ảnh thất trái chiếm quá nhiều khung hình, nên nghiêng dây đầu dò về phía mào chậu trái, mặt phẳng hình ảnh hướng lên trên (phía đầu).

Nếu mặt phẳng hình ảnh nghiêng quá nhiều xuống dưới, sẽ chỉ có tâm thất trái được hiển thị

Ngược lại, nếu thấy hình ảnh động mạch chủ lên chiếm quá nhiều khung hình, nên nghiêng dây đầu dò về phía vai phải,  mặt phẳng hình ảnh hướng xuống dưới (phía chân.)

Nếu mặt phẳng hình ảnh nghiêng quá nhiều lên trên, sẽ chỉ quan sát thấy động mạch chủ lên

Vị trí đầu dò và mặt phẳng hình ảnh

Khi xoay đầu dò 90° theo chiều kim đồng hồ, ta sẽ có mặt cắt trục ngắn cạnh ức

Mặt phẳng chùm tia chạy cắt qua hố nách trái và cung xương sườn dưới bên phải

c. Mặt cắt trục ngắn cạnh ức

Mặt cắt ngang của tim ngang qua van động mạch chủ

Các lá van ĐMC nằm chính giữa màn hình giúp định hướng

Cấu trúc giải phẫu

Mặt cắt trục ngắn cạnh ức ngang qua van ĐMC

Hình ảnh tâm thất phải và ba lá van bán nguyệt của ĐMC.

Van ĐMC ở trung tâm bao quanh bởi các cấu trúc tim phải

Hình ảnh van ba lá (4bc) và van động mạch phổi (4ce) ở mặt cắt trục ngắn cạnh ức.

Điều chỉnh hình ảnh

Nếu đầu dò không xoay chính xác vị trí trong mặt cắt cạnh ức, nhu mô phổi có thể chồng lấp hình ảnh của tim

Nếu bị mất định hướng, hãy xoay lại mặt cắt trục dài cạnh ức và bắt đầu lại từ đầu

Một mặt cắt gần chuẩn có thể dẫn đến hình ảnh cắt nghiêng của các lá van động mạch chủ

Xoay đầu dò một vài độ sang trái hoặc sang phải để hiệu chỉnh hình ảnh

Hình ảnh van hai lá

Hơi nghiêng nhẹ mặt phẳng chùm siêu âm hướng xuống dưới (dây đầu dò hướng về phía vai phải) cho hình ảnh mặt cắt ngang qua van hai lá

Các mép van được phân biệt dễ dàng

Chuyển động của van hai lá giống như miệng của một con cá khi mở ra.

Lá trước và lá sau của van hai lá

Hình ảnh các dây chằng Chordae Tendinae

Dây chằng Chordae Tendinae xuất hiện khi tiếp tục hướng tia siêu âm xuống dưới.

Chùm sóng siêu âm giao nhau với các sợi dây chằng theo kiểu chữ thập

Nếu giao nhau hoàn toàn vuông góc, thất trái sẽ có hình tròn hoàn hảo

Mặt cắt này có thể đánh giá tốt sự co bóp cơ tim thất trái vùng đáy tim

Hình ảnh cơ nhú

Nghiêng chùm tia thêm về phía dưới, ta thu được hình ảnh cắt ngang của cơ nhú

Chùm tia cắt ngang qua cơ nhú và vùng giữa thất trái.

Chú ý hình tròn của thất trái cũng xuất hiện ở mặt cắt này

Mặt cắt đánh giá tốt sự co bóp của vùng giữa thất trái

Vị trí đầu dò và mặt phẳng hình ảnh

Để có được cửa sổ vùng mỏm, trước tiên sờ vị trí đập của mỏm tim

Đầu dò được đặt tở vị trí đập mạnh nhất và hướng về phía xương bả vai phải.

Mặt phẳng hình ảnh chạy giữa xương vai trái và cung hạ sườn phải, đánh dấu đầu dò hướng về xương vai

Cả hai tâm nhĩ và tâm thất có thể xuất hiện từ mặt cắt mỏm tim

Tim trái nằm bên phải và tim phải nằm bên trái của màn hình

Nửa trên của hình ảnh cho thấy cả hai tâm thất, bên dưới chúng là tâm nhĩ phải và trái. Tâm thất và tâm nhĩ được ngăn cách bởi van hai lá và van ba lá. 1- thất trái, 3 – nhĩ trái, 4a – nhĩ phải, 4c – thất phải

Tim phải thường hiện hình ít chi tiết hơn so với tim trái.

Thành bên thất trái (1c) nằm bên phải, vách liên thất (1f) nằm ở giữa

c. Mặt cắt hai buồng ở mỏm

Mặt cắt hai buồng có được khi xoay đầu dò ngược chiều kim đồng hồ 60o

Chỉ có hình ảnh của thất trái hiện diện trên màn hình

Mặt cắt mỏm tim

Cơ nhú thường nổi rõ ở mặt phẳng này

Thành trước (1b) thất trái ở bên phải và thành dưới (1e) ở bên trái của màn hình

d. Mặt cắt ba buồng ở mỏm tim

Mặt cắt ba buồng ở mỏm có được bằng cách xoay đầu dò thêm 60 ° ngược chiều kim đồng hồ.

Hành động mạch chủ xuất hiện ở mặt cắt này như một buồng tim thứ ba

Đường vào và ra của thất trái có thể được đánh giá tốt trên bình diện này.

Thành trước vách (1a) thất trái nằm bên phải và thành sau (1d) nằm bên trái màn hình

Hơi nghiêng dây đầu dò xuống dưới từ mặt cắt bốn buồng để có hình ảnh năm buồng tim.

Mặt cắt năm buồng cho thấy cả tâm nhĩ và tâm thất, cũng như hành động mạch chủ ở giữa đại diện cho “buồng thứ năm”.

Mặt cắt mỏm tim

Đường ra thất trái qua van động mạch chủ có thể được đánh giá tốt ở mặt cắt này.

Mặt cắt năm buồng cung cấp một cái nhìn tổng thể về các cấu trúc chính của tim.

Vị trí đầu dò

Với cửa sổ hõm ức, đầu dò được đặt trên hõm ức hoặc ở góc trên trái bờ xương ức

Chùm tia hướng thẳng vào các đốt sống thắt lưng.

Cửa sổ hõm ức

Hình ảnh hoàn chỉnh của động mạch chủ lên, cung động mạch chủ và động mạch chủ xuống thường chỉ có thể thực hiện được ở những bệnh nhân trẻ tuổi.

Cung động mạch chủ uốn cong quanh động mạch phổi (4f)

Hình ảnh động mạch chủ lên

Nghiêng và xoay đầu dò để hiển thị động mạch chủ lên và cung động mạch chủ

Van động mạch chủ hiếm khi xuất hiện

Cửa sổ hõm ức

Hình ảnh động mạch chủ xuống

Các nhánh tách từ cung động mạch chủ thường chạy hướng lên trên bên phải

Động mạch dưới đòn trái thường dễ nhận biết. Eo động mạch chủ nằm sau các nhánh

Hình ảnh động mạch chủ xuống

Đối với cửa sổ dưới sườn, đầu dò đặt ngay dưới mỏm mũi kiếm hoặc vùng dưới sườn trái

 Sóng siêu âm hướng về phía vai trái

Hình ảnh bốn buồng nghiêng về phải

Tâm nhĩ phải (4a) + tâm thất phải (4c) nằm gần đầu dò hơn

tiếp ❯
    1. YHOVN
      @lê hảo
      có bán không bạn?

      Chào bạn, hiện sách đọc online miễn phí, mình ko có sách in

    1. YHOVN
      @Vinh An
      Quá hay bạn ơi. Cám ơn bạn rất nhiều đã chia sẻ

      Cảm ơn bạn

Avatar