Emily Obringer
Một trẻ trai 12 tuổi, vào khoa cấp cứu với ban ở bàn và cẳng chân phải. Bệnh nhi khẳng định không bị bất kỳ chấn thương nào. Được biết các triệu chứng da nhạy cảm và ngứa xuất hiện 2 ngày trước khi nổi ban. Khi khám trẻ biểu hiện tốt, chưa phát hiện bất thường nào khác ngoài ban ở một bên chi dưới. Hình dưới cho thấy vùng da bị tổn thương.
Nhiều bệnh lý có thể biểu hiện ban dạng sẩn, bọng nước, tuy nhiên chỉ có hai bệnh lý phân bố theo vùng phân bố của dây thần kinh cột sống đó là
nhiễm Herpes zoster – thường gặp nhất với biểu hiện phân bố theo thần kinh cột sống và ban dạng sẩn và bọng nước. Một bệnh khác đó nhiễm herpes simplex nhưng biểu hiện theo dạng herpes zoster với ban phân bố theo vùng của dây thần kinh cột sống. Khoảng 13% bệnh nhân với chẩn đoán ban đầu là nhiễm herpes zoster được phát hiện là nhiễm herpes simplex khi tiến hành cấy tổn thương (Kalman and Laskin, 1986).
Bệnh nhân có các tổn thương do herpes zoster đang tiến triển có thể tiến triển thành thủy đậu đối với các cá nhân có cơ địa nhạy cảm. Đối với bệnh nhân đã có miễn dịch thì tổn thương thường khu trú (không quá hai vùng liên tiếp – no more than two contiguous dermatomes), phòng ngừa tiếp xúc là nên được tiến hành bằng cách che các tổn thương lại (Kalman and Laskin, 1986).
Đối với bệnh nhân không có khả năng miễn dịch với bệnh lý khu trú hoặc bất kỳ trường hợp nào nhiễm herpes zoster lan tỏa thì cần ngăn ngừa tiếp xúc là điều bắt buộc và bệnh nhân nên nằm ở phòng có áp suất âm – negative pressure room (Centers for Disease Control and Prevention, 2018). Những biện pháp này nên duy trì cho đến khi các tổn thương khô đi và đóng vỏ cứng.
Nếu bệnh nhi mắc herpes zoster cần nhập viện, cho dù đã chủng ngừa hay chưa, kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện nên được thực hiện trước khi chuyển từ khoa cấp cứu.
Keywords: infectious disease, dermatology, rash, infectious.
Centers for Disease Control and Prevention. Preventing varicella-zoster virus (VZV) transmission from zoster in healthcare settings. http://www.cdc.gov/shingles/hcp/hc-settings.html . Accessed on September 5, 2018.
Kalman CM, Laskin OL. Herpes zoster and zosteriform herpes simplex virus infections in immunocompetent adults. Am J Med 1986;81(5):775–8.